Oczy są dla psów niezwykle ważnymi narządami, bez których zwierzęta te nie są w stanie w pełni normalnie funkcjonować. Jakiekolwiek schorzenie gałek ocznych znacząco obniża komfort życia i negatywnie odbija się na ogólnej sprawności czworonoga. Co istotne – problemy ze wzrokiem u psów wcale nie należą do rzadkości. Ich oczy są niemal każdego dnia narażone na różnego rodzaju niebezpieczeństwa. Które z nich występują najczęściej? Jakie problemy natury okulistycznej mogą z dużym prawdopodobieństwem dotknąć Twojego psa?
Schorzenia oczu u psów wynikają z przeróżnych czynników. Duży wpływ ma na to chociażby rasa danego osobnika (czy jego predyspozycje genetyczne) oraz prowadzony przez niego tryb życia. Istnieją jednak takie problemy i choroby, które można w dużym uproszczeniu uznać za „uniwersalne”, tzn. takie, które dotyczą większości czworonogów.
Uszkodzenia mechaniczne
Psie oczy przede wszystkim narażone są na różnego rodzaju urazy i uszkodzenia mechaniczne. O takie nietrudno, szczególnie jeśli nasz czworonóg lubi swobodnie biegać po polach czy łąkach. Często zdarza się bowiem, że pod powiekę przedostają się różnego rodzaju drobinki kurzu, pyłków, piasku czy chociażby drobne owady. Jeśli zanieczyszczenia te są wyjątkowo małe, narząd wzroku powinien samodzielnie poradzić sobie z oczyszczeniem za pomocą łez. Nie zawsze jednak do tego dochodzi. Znajdujące się w oku niewielkie ciała obce powodują dyskomfort i zwyczajnie podrażniają narząd. Sytuacja komplikuje się, gdy do oka przedostanie się coś większego, np. kłos trawy czy kawałek gałęzi. To nie tylko zdarzenie bolesne dla zwierzęcia, ale też bardzo niebezpieczne. Gdy ciało obce przebije się i wpadnie do wnętrza oka, może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, które w skrajnych przypadkach doprowadzą do utraty wzroku.
Jak uniknąć więc uszkodzeń mechanicznych gałki ocznej? Nie ma jednego i w pełni skutecznego sposobu. Na pewno ryzyko takiego niebezpiecznego zajścia zmniejsza się, gdy pies wychodzi na spacer na smyczy i nie porusza się swobodnie po niezbadanym terenie. Po każdym wspólnym wyjściu warto też dokładnie obejrzeć psie oczy. Niewielkie zabrudzenia często są początkowo niewidoczne, jednak po pewnym czasie mogą doprowadzić do wystąpienia przekrwień czy stanów zapalnych. Zaleca się systematyczne przemywanie narząd wzroku za pomocą letniej przegotowanej wody (ew. soli fizjologicznej) i czystej gazy. Zabieg pielęgnacyjny należy wykonywać w kierunku od skroni ku nasady. To samo warto zrobić, gdy po spacerze pies drapie się po pysku i daje nam wyraźne sygnały, że coś uwiera go w oku. Jeśli zauważymy, że uszkodzenie jest poważniejsze, należy niezwłocznie zgłosić się po pomoc do weterynarza.
Wady powiek
Bardzo często występującymi schorzeniami okulistycznymi są różnego rodzaju wady powiek, szczególnie te o podłożu dziedzicznym, jak entropium i ektropium. Pierwsze schorzenie polega na podwinięciu się powieki do wewnątrz oka, z kolei drugie na wywinięciu do zewnątrz. Choć najczęściej są to wady wrodzone, mogą pojawić się po urazie mechanicznym. Obie wady są groźne dla wzroku zwierzęcia, gdyż powieka nie spełnia swojej podstawowej funkcji ochronnej, a to doprowadza do nawracającego zapalenia spojówek czy nadmiernego łzawienia. Zwykle entropium i ektropium korygowane są chirurgicznie. Podwinięcie powieki jest szczególnie częste u takich ras, jak: labradory, setery irlandzkie oraz bernardyny. Z kolei wywinięta powieka może jako wada wrodzona występować u psów molosowatych i osobników z tzw. luźną skórą, np. cane corso.
Jaskra
Poważnym problemem, który często dotyka psie oczy, jest jaskra. To choroba degeneracyjna polegająca na stałym podwyższonym ciśnieniu śródgałkowym. Może mieć podłoże genetyczne (tzw. jaskra pierwotna) lub wynikać z czynników zewnętrznych, takich jak postępujący nowotwór (jaskra wtórna). Schorzenie to nieleczone lub za późno wykryte doprowadza do utraty wzroku. Jaskra objawia się przede wszystkim przekrwionymi spojówkami. Do tego jest to choroba bolesna, która u psa powoduje ogromny dyskomfort. Zwierzę będzie to sygnalizować, np. drapiąc się po pysku, ocierając się o ściany i meble, a z czasem stając się apatyczne. Takie objawy od razu powinny skłonić właściciela do wizyty u weterynarza (najlepiej zwierzęcego okulisty). Poza tym do typowych symptomów jaskry zalicza się powiększenie gałki ocznej, obrzęk rogówki (tzw. mętne oko), rozszerzona i nieruchoma źrenica, zwichnięcie soczewki i ogólne pogorszenie wzroku u psa.
Leczenie jaskry zależy od podłoża choroby. Ogólnie polega na kontrolowaniu ciśnienia śródgałkowego i podawaniu środków farmakologicznych. Jeśli wspomniane ciśnienie jest nieprawidłowe ze względu na nieodpowiednią konstrukcję anatomiczną poszczególnych narządów, przeprowadza się zabieg operacyjny mający na celu obniżenie ciśnienia w oku.
Zaćma
Kolejnym, często występującym zagrożeniem dla psich oczu, jest zaćma. Choroba ta polega na zmętnieniu soczewki i w efekcie doprowadza do pogorszenia widzenia przez zwierzę. Może być wrodzona lub dziedziczna. Często też stanowi następstwo urazu lub innych schorzeń, np. cukrzycy. Zaćma często występuje u psów w zaawansowanym wieku. Charakterystycznym objawem choroby jest zauważalne zamglenie – zmętnienie oka. Narząd przestaje być przezroczysty i krystalicznie czysty, a zamiast tego pokrywa go mleczno-biała plama. Zaćma nie wywołuje bólu, ale znacząco obniża komfort życia. Skuteczną metodą zwalczenia schorzenia jest zabieg polegający na wymianie zmętniałej soczewki.
Stany zapalne spojówek
U psów bardzo często dochodzi do pojawienia się zapalenia spojówek. Za tym problemem stoją bakterie, wirusy, alergie, ale też jak zostało wspomniane urazy mechaniczne czy zanieczyszczenia. Spojówki są bardzo wrażliwe i łatwo doprowadzić do ich podrażnienia, a to zwykle kończy się zaistnieniem stanu zapalnego. Objawia się to nadmiernym łzawieniem, zaczerwienieniem okolic oka oraz zachowaniem psa, który czując dyskomfort, zaczyna drapać się po swoim pyszczku. Leczenie polega na podaniu kropli z antybiotykiem.
Artykuł powstał przy współpracy z Centrum Okulistyki Weterynaryjnej EyeVet Wrocław – https://eyevet.pl/pl